Het burgemeestersconvenant is een initiatief van de Europese Commissie waarin lokale en regionale overheden deelnemen door vrijwillig te beloven acties te ondernemen om tegen 2030 de EU-doelstellingen te halen om 40 % minder broeikasgassen uit te stoten en haar veerkracht te verhogen.
Het energie-en-klimaatactieplan omvat een strategie met algemene visie, beleidscontext en bestuurlijke aanpak en 9 speerpunten. Op 4 mei 2021 werd het energie-en-klimaatactieplan goedgekeurd door de gemeenteraad. Het plan loopt van 2020 tot 2030 en heeft als voornaamste doel om 40 % CO2 te besparen.
De rapportering geeft weer welke inspanningen de stad heeft geleverd om het klimaatplan te bereiken.
De gemeenteraad neemt kennis van de rapportering van de uitvoering van het energie-en-klimaatactieplan.
Het burgemeestersconvenant is een initiatief van de Europese Commissie waarin lokale en regionale overheden deelnemen door vrijwillig te beloven acties te ondernemen om tegen 2030 de EU-doelstellingen te halen om 40 % minder broeikasgassen uit te stoten en haar veerkracht te verhogen. De gemeenten staan hier zeker niet alleen voor. IOK en de provincie Antwerpen zijn door Europa erkend als territoriaal coördinator van het Burgemeestersconvenant voor Klimaat en Energie. IOK neemt deze rol op zich via het streekproject Kempen2030 met dezelfde doelen, visie en ambitie als het convenant: “het versnellen van het koolstofvrij maken van het grondgebied tegen 2050, ons wapenen om klaar te zijn voor de onvermijdelijke effecten van de klimaatverandering en onze inwoners toegang verzekeren tot veilige, duurzame en betaalbare energie”.
De stad Herentals ondertekende de engagementsverklaring, samen met alle andere 28 Kempense gemeenten, op 3 september 2019. Met deze ondertekening engageert de stad zich voor zowel het Burgemeestersconvenant voor Klimaat en Energie 2030 als het streekproject Kempen2030.
Alle ondertekenaars van het burgemeestersconvenant delen een gemeenschappelijke visie voor 2050 met volgende uitgangspunten:
Lokale overheden zijn belangrijke autoriteiten op het bestuursniveau die het dichtst bij de burgers staan voor de energietransitie en de strijd tegen klimaatverandering. Lokale oplossingen voor energie- en klimaatuitdagingen helpen om veilige, duurzame, concurrerende en betaalbare energie te bieden aan burgers en zo bij te dragen aan een langere energieafhankelijkheid en de bescherming van kwetsbare consumenten.
Het energie-en-klimaatactieplan, ook wel SECAP, genoemd omvat een strategie met algemene visie, beleidscontext en bestuurlijke aanpak en 9 speerpunten. Deze 9 speerpunten zijn onderverdeeld in operationele doelstellingen. De sleutelacties die nodig zijn om deze operationele doelstellingen te behalen worden ook besproken. Deze sleutelacties zijn ook gekoppeld aan de actienummers uit de goedgekeurde meerjarenplanning 2020-2025. Op 4 mei 2021 werd het energie-en-klimaatactieplan goedgekeurd door de gemeenteraad. Het plan loopt van 2020 tot 2030 en heeft als voornaamste doel om 40 % CO2 te besparen. Op 4 oktober 2022 nam de gemeenteraad kennis van de rapportering van 2021. Op 7 februari 2023 nam de gemeenteraad kennis van de rapportering van 2022. Op 26 maart 2024 nam de gemeenteraad kennis van de rapportering 2023.
Elke sleutelactie uit het klimaatplan werd gekoppeld aan een (prioritaire) actie uit de beleidsplanning. Deze prioritaire acties worden halfjaarlijks geëvalueerd door de diensthoofden of verantwoordelijken. Deze evaluatie is bijgevoegd in '20240630-Beleidsopvolging'. De beleidsopvolging van 31 december 2024 was op het moment van opmaak van deze rapportering nog niet beschikbaar.
Voor elke sleutelactie wordt in de tabel '202501-Opvolging-2024_Energie-en-klimaatactieplan' een overzicht gegeven van de stand van zaken anno januari 2025. Elke actie kan 4 mogelijke statussen hebben: nog niet gestart, aandachtspunt, in uitvoering-op schema en afgerond.
Vlaanderen vraagt voor het Lokaal Energie-en KlimaatPact (LEKP) ook een jaarlijks gemeenteraadsbesluit waarin het lokaal klimaatbeleid wordt opgevolgd. Dit moet dit jaar gebeuren voor 1 mei 2025. Deze rapportering wordt daarom net als die van 2021, 2022 en 2023 ook ter kennisname op de gemeenteraad gebracht. Deze rapportering over het klimaatplan zou volstaan voor deze verplichting.
De financiële rapportering van het LEKP ziet er vanaf 2025 anders uit. Die verloopt niet langer via de Beleids- en Beheerscyclus (BBC), maar via een rapportering voor de gemeenteraad, die simultaan verloopt met de inhoudelijke rapportering. De financiële rapportage is weergegeven in de tabel '202503_Financiële_rapportering_LEKP_2024'.
De rapportering geeft weer welke inspanningen de stad heeft geleverd om het klimaatplan te bereiken. Elke actie kan 4 mogelijke statussen hebben: nog niet gestart, aandachtspunt, in uitvoering-op schema en afgerond. Op het moment van de opmaak van de rapportering in januari 2025 was er 74 % afgerond, 14 % in uitvoering, 11 % aandachtspunten en 1 % van de sleutelacties nog niet opgestart. Een gedetailleerde beschrijving is weergegeven in bijlage '202501-Opvolging-2024_Energie-en-klimaatactieplan' en bijlage '202501-opvolging-2025-figuren' voor de figuren.
Voor een kwantitatieve rapportering wordt de stad bijgestaan door IOK, provincie en Vlaanderen. De provincie voorziet algemene cijfers over de klimaatverandering op het niveau van de provincie en op niveau van de stad. Hiervoor is er een nieuwe toevoeging aan provincie in cijfers: https://provincies.incijfers.be/dashboard/dashboard. Er is de mogelijkheid om rapporten te maken over klimaat en energie. Een afdruk van dit rapport is ook bijgevoegd in bijlage '20250228_Provinciaal_rapport klimaat - mitigatie'. De actuele informatie is steeds op de website te vinden en wordt continu geüpdatet indien er nieuwe informatie beschikbaar is.
Bijkomend hieraan werkt Vlaanderen aan een overzicht van klimaatdata. Meer info via https://lokaalbestuur.vlaanderen.be/lekp/data. Deze gegevens zouden ook op het niveau van de stad beschikbaar worden en in lijn liggen met de doelstellingen van het LEKP. Maar het voeden van deze databronnen blijft nog een knelpunt. De cijfers werden daarom achteraan opgenomen in de bijlage '202401-Opvolging-2024_Energie-en-klimaatactieplan'. Op 2 februari 2024 ontving de stad een opvolging van Vlaanderen over de CO2-reductiedoelstelling en de primaire energiebesparingsdoelstelling, zie bijlage '20240202_Vlaanderen-Opvolging CO2-reductiedoelstelling en primaire energiebesparingsdoelstelling_bijlage'. Hierin is aangegeven dat er voor 2022 ten opzichte van 2019 een daling is in het primair verbruik (met graaddagcorrectie) van 21,80 % en een daling in CO2-emissie van 35,40 % als gevolg. Door de stopzetting van E-lyse en de verplichte rapporteringen in Terra vanaf 31 maart 2025 is er tijdelijk geen monitoring mogelijk voor verbruiksjaar 2023. Een oplijsting van welke acties genomen zijn, wordt enerzijds weergegeven in de halfjaarlijkse beleidsopvolging en anderzijds in bijlage '202501-Opvolging-2024_Energie-en-klimaatactieplan' bij voornamelijk speerpunt 1.
De financiële rapportering van het LEKP ziet er vanaf 2025 anders uit. Die verloopt niet langer via de Beleids- en Beheerscyclus (BBC), maar via de rapportering voor de gemeenteraad, die nu simultaan verloopt met de inhoudelijke rapportering. De financiële rapportering is weergegeven in bijlage '202503_financiële_rapportering_LEKP_2024'. Hierbij wordt aangetoond dat er voldaan is aan de cofinancieringsvoorwaarde.
De gemeenteraad neemt kennis van de rapportering van de uitvoering van het energie-en-klimaatactieplan in het kader van het burgemeestersconvenant 2030.