Terug
Gepubliceerd op 16/06/2025

2025_GR_00154 - PRUP Bruggenbeemd: kennisname delegatiebesluit en besluit afstand recht op planschade

gemeenteraad
di 06/05/2025 - 20:00 raadzaal
Goedgekeurd

Samenstelling

Aanwezig

Rob Lathouwers, voorzitter ; Jan Bertels, burgemeester; Pascal Van Nueten, schepen; Liese Bergen, schepen; Eva Brandwijk, schepen; Nathalie Van Sande, schepen ; Stefan Verraedt, schepen; Bieke Baeten, schepen; Vic Vervloesem; Bart Michiels, raadslid; Els Sterckx, raadslid; Martine Moriau, raadslid; Marnix Verheyen, raadslid; Hans Van den Eynden, raadslid; Wendy Meynendonckx, raadslid; Hans Vets, raadslid; Kobe Vets, raadslid; Maurice Rombouts, raadslid; Jan Laenen, raadslid; Wiske Bertels, raadslid; Tom Helsen, raadslid; An Michielsen, raadslid; Matthias Verhegge, raadslid; Roel D'haeseleer, raadslid; Katrien Van Hove, raadslid; Jessica Van Looy, raadslid; Marc  Everaerts, raadslid; Wim Boeckx, raadslid; Jan Engelen, raadslid; Tanja Mattheus, algemeen directeur

Secretaris

Tanja Mattheus, algemeen directeur
2025_GR_00154 - PRUP Bruggenbeemd: kennisname delegatiebesluit en besluit afstand recht op planschade 2025_GR_00154 - PRUP Bruggenbeemd: kennisname delegatiebesluit en besluit afstand recht op planschade

Motivering

Beknopte samenvatting

In het kader van de delegatie van de planningsbevoegdheid voor de opmaak van het provinciaal ruimtelijke uitvoeringsplan Bruggenbeemd (PRUP) zijn afspraken gemaakt met de provincie Antwerpen over de verdeling van de kosten en financiële lasten. Het delegatiebesluit voor het PRUP Bruggenbeemd wordt ter kennisgeving voorgelegd. De afspraak over gronden gelegen binnen het plangebied van het PRUP Bruggenbeemd in eigendom van de stad wordt ter goedkeuring voorgelegd aan de gemeenteraad.

Context, relevante voorgeschiedenis en fasen

Het decreet van 26 mei 2023 tot wijziging van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening over de woonreservegebieden bepaalt dat gemeenten de bestemming, de inrichting of het beheer van het woonreservegebied kunnen vastleggen in een ruimtelijk uitvoeringsplan of in het herkenbare onderdeel van een projectbesluit dat geldt als ruimtelijk uitvoeringsplan (art. 5.6.15 VCRO). Uit het Decreet Woonreservegebieden volgt dat de gemeentes bevoegd zijn om ruimtelijke uitvoeringsplannen te maken voor woonreservegebieden.

Artikel 2.2§1 van de Vlaamse Codex Wonen van 2021 bepaalt dat de gemeente verantwoordelijk is voor het uitwerken van haar woonbeleid op lokaal vlak waarbij aandacht uitgaat naar het stimuleren van sociale woonprojecten, het ondersteunen van woonbehoeftige gezinnen en alleenstaanden en het uitwerken van een bewaking van de kwaliteit van het woonpatrimonium en de woonomgeving.

De provincie Antwerpen engageerde zich eerder om een provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan te maken voor het woonuitbreidingsgebied (WUG) Olympiadelaan in kader van het afbakeningsproces van het kleinstedelijk gebied Herentals. Dit is ook opgenomen in de startbeslissing uit 2014 met het vervolgtraject van het signaalgebied Olympiadelaan. Sinds 2013 is er intensief samengewerkt met de stad, de provincie en de Vlaamse administraties om een ontwikkelingsvisie op te maken voor de vallei van de Kleine Nete in het kleinstedelijk gebied Herentals, waar onder andere het WUG en het ziekenhuis deel van uitmaken. Eén van de acties ter uitvoering van deze visie is de opmaak van het PRUP Bruggenbeemd door de provincie Antwerpen. 

Een eerste plenaire vergadering is doorgegaan op 4 juli 2024, waarbij de beslissing van 17 juni 2024 van het college van burgemeester en schepenen inzake een delegatiebevoegdheid werd bijgebracht.

Aangezien het noodzakelijk geacht wordt om, zoals voorzien in art. 2.2.2 § 2 VCRO, in de delegatie ook afspraken op te nemen inzake de verdeling van de kosten die verbonden zijn aan de opmaak van het ruimtelijk uitvoeringsplan en van financiële lasten of opbrengsten ten gevolge van de planschadevergoeding of de planbatenheffing die in voorkomend geval uit het ruimtelijk uitvoeringsplan zal ontstaan, is beslist om de delegatiebeslissing van 17 juni 2024 in te trekken en hierover een nieuwe beslissing te nemen. 

In 2025 zal een nieuwe plenaire vergadering georganiseerd worden over het voorontwerp-PRUP waarop ook deze delegatiebeslissing zal voorgelegd worden.

Het voorontwerp-PRUP heeft betrekking op alle percelen tussen de Poederleeseweg, de spoorweg en de Olympiadelaan, de percelen op de ziekenhuissite en op de site van het oude gasthuis aan de Nederrij. Het voorontwerp-PRUP voorziet de vrijwaring van een groot deel van de vallei van de Kleine Nete voor water en natuur. Een deel van het woonuitbreidingsgebied wordt herbestemd naar zone voor gemeenschaps- en nutsvoorzieningen voor het ziekenhuis en een deel infrastructuur. Een deel van het WUG wordt natuurgebied in functie van de vallei en een deel wordt parkgebied in functie van vallei en beschermd stadsgezicht. De realisatie van een vestenpark wordt juridisch verankerd overeenkomstig de visie voor de stadsvesten. Aan de Poederleeseweg blijft een deel van het woongebied behouden. De zone van het huidige ziekenhuis blijft woongebied en hier is een stedelijke ontwikkeling toegelaten.

Juridische grond

  • Vlaamse codex ruimtelijke ordening
  • Decreet van 26 mei 2023 tot wijziging van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening over de woonreservegebieden
  • Vlaamse Codex Wonen (2021)

Argumentatie

Uit voorafgaande blijkt dat de planningsbevoegdheid van een dergelijk ruimtelijk uitvoeringsplan gedeeltelijk een gemeentelijke bevoegdheid betreft en bijgevolg een delegatie van het college van burgemeester en schepenen in de zin van artikel 2.2.2, §2 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening vereist is.

Voormelde gemeentelijke planningsbevoegdheid met betrekking tot het beschreven onderwerp en gebied kan worden gedelegeerd, gezien:

  • De provincie reeds lang voor de inwerkingtreding van het Decreet Woonreservegebieden initiatiefnemer van het RUP was.
  • De planopties zijn vormgegeven binnen een samenwerkingstraject met de stad, provincie en de Vlaamse administraties.
  • De planopties in lijn liggen met het definitief vastgestelde Beleidsplan Ruimte Herentals.

Het delegatiebesluit heeft geen implicaties op de autonomie van de stad inzake beoordeling en advisering. Het delegatiebesluit doet geen afbreuk aan het advies van de stad over de startnota en het voorontwerp en is geen voorafname van een positief advies over het ontwerp-RUP.

Bij het verlenen van de delegatie, vermeld in art. 2.2.2, §2 van de VCRO, kunnen de planningsniveaus afspraken maken over de verdeling van de kosten die verbonden zijn aan de opmaak van het ruimtelijk uitvoeringsplan en van financiële lasten of opbrengsten ten gevolge van de planschadevergoeding of de planbatenheffing die in voorkomend geval uit het ruimtelijk uitvoeringsplan zal ontstaan. In functie van het voorliggend PRUP Bruggenbeemd worden volgende afspraken gemaakt:

  • De provincie Antwerpen zal instaan voor de kosten verbonden aan de opmaak van het PRUP Bruggenbeemd.
  • Het PRUP Bruggenbeemd zou een recht op planschade en/of enige andere (compenserende) vergoeding kunnen doen ontstaan. De stad Herentals verbindt zich ertoe om voor gronden gelegen binnen het plangebied van het PRUP Bruggenbeemd en in eigendom van de stad of het OCMW, ten aanzien van de provincie Antwerpen afstand te doen van haar recht op planschade en/of andere vergoedingen. De stad Herentals zal als eigenaar of gebruiker dus geen vergoedingen vorderen van de provincie Antwerpen bij waardeverminderingen van hun onroerend goed ten gevolge van het PRUP Bruggenbeemd.
  • Voor gronden gelegen binnen het plangebied van het PRUP Bruggenbeemd die eigendom zijn van publieke en/of private rechtspersonen en/of natuurlijke personen, verbindt de stad Herentals zich ertoe om de vergoedingen, die gevorderd worden van de provincie Antwerpen naar aanleiding van de inwerkingtreding van het PRUP Bruggenbeemd, integraal terug te betalen aan de provincie Antwerpen. Hierop wordt een uitzondering gemaakt voor de gronden gelegen binnen het plangebied, die herbestemd worden naar natuurgebied of een nabestemming natuurgebied krijgen én die in eigendom zijn van natuurlijke of private rechtspersonen. Voor dergelijke gronden verbindt de provincie Antwerpen zich ertoe om de vergoedingen inzake planschade planschade en/of enige andere (compenserende) vergoeding zelf te dragen. Indien de gronden die herbestemd worden naar natuurgebied of een nabestemming natuurgebied krijgen eigendom zijn van publieke rechtspersonen, verbindt de stad Herentals zich ertoe om de vergoedingen, die gevorderd worden van de provincie Antwerpen, integraal terug te betalen aan de provincie Antwerpen.
  • Aangezien het provinciebestuur de keuze heeft gemaakt om voor de gronden die herbestemd worden naar natuurgebied te voorzien in een bestemming van algemeen belang (natuurgebied), zullen de vergoedingen die hieruit voortvloeien in hoofde van natuurlijke personen of private rechtspersonen door de provincie Antwerpen betaald worden.
  • De stad Herentals verbindt zich ertoe de percelen in de geplande zone voor de gemeenschapsvoorzieningen in het PRUP, tussen de Olympiadelaan en de spoorweg, te verwerven. De stad Herentals verbindt zich ertoe hiervoor een onteigeningsplan op te maken. De stad Herentals en de provincie Antwerpen zullen hierbij toepassing maken van het Onteigeningsdecreet d.d. 24 februari 2017.  

Conform art. 13, §3 en art. 16§2 van het Instrumentendecreet d.d. 26 mei 2023 zal de uitoefening van het recht op een eigenaarsvergoeding of gebruikersvergoeding worden geschorst zolang er op het goed een onteigeningsplan of -besluit van toepassing is. Ook na het ontstaan van het recht op een eigenaarsvergoeding of gebruikersvergoeding kan de mogelijkheid om de vergoeding te vorderen nog worden geschorst ingevolge een tussenkomende onteigeningsbeslissing.

Besluit

De gemeenteraad beslist:

Besluit 1

De gemeenteraad neemt kennis van het besluit van het college van burgemeester en schepenen om, in toepassing van artikel 2.2.2 §2 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, zijn planningsbevoegdheid in het kader van het provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan Bruggenbeemd aan de provincie Antwerpen te delegeren. De delegatie vervalt vanaf de inwerkingtreding van het ruimtelijk uitvoeringsplan.

De gemeenteraad neemt kennis van de afspraken, in toepassing van artikel 2.2.2, §2 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, met de provincie Antwerpen over de verdeling van de kosten die verbonden zijn aan de opmaak van het ruimtelijk uitvoeringsplan en van financiële lasten of opbrengsten ten gevolge van de planschadevergoeding of de planbatenheffing met betrekking tot het PRUP Bruggenbeemd:

  • De provincie Antwerpen zal instaan voor de kosten verbonden aan de opmaak van het PRUP Bruggenbeemd.
  • De stad Herentals verbindt zich ertoe om voor gronden gelegen binnen het plangebied van het PRUP Bruggenbeemd en in eigendom van de stad of het OCMW, afstand te doen van haar recht op planschade en/of andere vergoedingen ten aanzien van de provincie Antwerpen die zouden voortvloeien uit het PRUP Bruggenbeemd.
  • Voor gronden gelegen binnen het plangebied van het PRUP Bruggenbeemd die in eigendom zijn van publieke en/of private rechtspersonen en/of natuurlijke personen, verbindt de stad Herentals zich ertoe om de vergoedingen, die gevorderd worden van de provincie Antwerpen naar aanleiding van de inwerkingtreding van het PRUP Bruggenbeemd, integraal terug te betalen aan de provincie Antwerpen. Hierop wordt een uitzondering gemaakt voor de gronden gelegen binnen het plangebied, die herbestemd worden naar natuurgebied of een nabestemming natuurgebied krijgen en die in eigendom zijn van natuurlijke of private rechtspersonen. Voor dergelijke gronden verbindt de provincie Antwerpen zich ertoe om de vergoedingen inzake planschade en/of enige andere (compenserende) vergoeding zelf te dragen. Indien de gronden die herbestemd worden naar natuurgebied of een nabestemming natuurgebied krijgen eigendom zijn van publieke rechtspersonen, verbindt de stad Herentals zich ertoe om de vergoedingen, die gevorderd worden van de provincie Antwerpen, integraal terug te betalen aan de provincie Antwerpen.
  • De stad Herentals verbindt zich ertoe een onteigeningsplan op te maken. De stad Herentals en de provincie Antwerpen zullen hierbij toepassing maken van het Onteigeningsdecreet van 24 februari 2017.

De gemeenteraad gaat akkoord met de afspraken over de gronden in haar eigendom. Met name dat de stad Herentals zich ertoe verbindt om voor gronden gelegen binnen het plangebied van het PRUP Bruggenbeemd en in eigendom van de stad of het OCMW, afstand te doen van haar recht op planschade en/of andere vergoedingen ten aanzien van de provincie Antwerpen die zouden voortvloeien uit het PRUP Bruggenbeemd.

Stemming op het artikel

Stemmen voor 20
Eva Brandwijk, Stefan Verraedt, Pascal Van Nueten, Marnix Verheyen, Bieke Baeten, Liese Bergen, Jan Bertels, Wiske Bertels, Roel D'haeseleer, Tom Helsen, Jan Laenen, Wendy Meynendonckx, Martine Moriau, Maurice Rombouts, Katrien Van Hove, Jessica Van Looy, Nathalie Van Sande, Vic Vervloesem, Kobe Vets, Rob Lathouwers
Stemmen tegen 3
Bart Michiels, An Michielsen, Matthias Verhegge
Onthoudingen 6
Els Sterckx, Hans Van den Eynden, Wim Boeckx, Jan Engelen, Marc  Everaerts, Hans Vets
Blanco stemmen 0
Ongeldige stemmen 0