2022_GR_00058 - Tweede pensioenpijler contractueel personeel: toetreding OFP Prolocus: goedkeuring

De stad en het OCMW van Herentals waren aangesloten bij Ethias en Belfius Insurance door middel van een  groepsverzekering voor de 2de pensioenpijler van het contractueel personeel. Ethias en Belfius Insurance hebben deze groepsverzekering opgezegd met ingang van 1 januari 2022. Bijgevolg moesten de stad en het OCMW op zoek naar een alternatief. Dit alternatief werd geboden na onderhandelingen door VVSG en OFP Provant in de vorm van OFP Prolocus (een instelling voor bedrijfspensioenen). Het stadsbestuur houdt haar huidige basistoezegging van 3 % aan en beslist om het personeel van de stad en het OCMW onder te brengen in een multi-inrichterpensioenstelsel (MIP). 

De gemeenteraad en de raad voor maatschappelijk welzijn beslissen over deze toetreding en over de afvaardiging van het bestuur in de algemene vergadering. 

Om de pensioenkloof tussen het statutair en contractueel personeel te verkleinen, heeft Herentals voorzien in een tweede pensioenpijler voor de totaliteit van haar contractueel personeel bij de stad en het OCMW (inclusief het personeel van het woonzorgcentrum Sint-Anna). 

Sedert 2010 is dit geregeld via een overheidsopdracht, indertijd georganiseerd door RSZPPO in nauwe samenwerking met VVSG. Hierna werd een groepsverzekeringsovereenkomst afgesloten met Belfius Insurance en Ethias. In Vlaanderen gaat het over 648 besturen/juridische entiteiten (of meer dan 80.000 contractanten) die zijn toegetreden. Ook het Herentalse stads- en OCMW-bestuur hebben toen elk een overeenkomst afgesloten met Belfius en Ethias. Aanvankelijk was er een bescheiden inleg van 1 % voorzien om de kloof tussen het hogere statutaire pensioen en het reguliere pensioen voor contractuele medewerkers, ietwat te dichten. Ten gevolge van uitbreidingen van het toepassingsgebied en afgesloten sectorale akkoorden op Vlaams en lokaal niveau is in de afgelopen jaren zowel de inleg verhoogd tot aanvankelijk 2 en uiteindelijk 3 % sedert 2021. Ook de contractuele werknemers van het woonzorgcentrum Sint-Anna die aanvankelijk uitgesloten waren, zijn sinds deze legislatuur volledig opgenomen, en het bestuur spaart momenteel ook voor hen 3 %.

Ethias en Belfius hebben de pensioenpijler globaal opgezegd met ingang van 1 januari 2022 wegens te verlieslatend (omwille van het gegarandeerd rendement van 1,75 %). Hierdoor moet Herentals op korte termijn in een alternatief voorzien. Momenteel is er slechts één volledig uitgewerkt voorstel voor de lokale besturen, namelijk het pensioenfonds OFP Prolocus, initiatief van VVSG en het voormalige OFP Provant. Op federaal niveau is er momenteel wel een wetgevend initiatief lopende, maar hierover zijn nog geen voorwaarden bekend. Aangezien de opzegging ingaat vanaf 1 januari 2022 is het voor de Vlaamse lokale besturen dringend om te voorzien in een alternatief. VVSG en OFP Prolocus werken al maanden achter de schermen om tot een voorstel te komen voor de lokale besturen maar het is maar in de mail van 22 februari en de webinar van 23 februari 2022 dat concrete voorstellen werden geformuleerd voor besluitvorming. Daarom kon een voorstel niet vroeger voorgelegd worden aan het bestuur.

Een lokaal bestuur heeft voor het voorzien in een tweede pensioenpijler de keuze tussen enerzijds een overheidsopdracht voor een groepsverzekering bij een verzekeraar en anderzijds het aansluiten bij een instelling voor bedrijfspensioen-voorziening (pensioenfonds). Na onderhandelingen met de VVSG, OFP Provant werd dit voormalig pensioenfonds omgevormd tot OFP Prolocus (een instelling voor bedrijfspensioenvoorziening met ondernemingsnummer 0809.537 155), een pensioenfonds waarbij alle lokale besturen van het Vlaams Gewest kunnen toetreden.

Door de toetreding in een pensioenfonds, wordt het bestuur meer betrokken bij het beheer van de pensioenfinanciering, dit in tegenstelling tot een groepsverzekering. Het bestuur zal een vertegenwoordiger in de algemene vergadering van OFP Prolocus afvaardigen en naast controlebevoegdheid ook de mogelijkheid krijgen om - indien nodig - punten op de agenda van de algemene vergadering te zetten. Bovendien streeft een lokaal pensioenfonds niet naar winst ten voordele van zichzelf (in tegenstelling tot een groepsverzekering). Een pensioenfonds heeft ook ruime beleggingsmogelijkheden, zodat een ruimer rendement mogelijk is dan in een tak 21 verzekering. Echter is er in deze toetreding geen garantie voorzien zoals indertijd met Belfius/Ethias. Na overleg met het Agentschap Binnenlands Bestuur en controle van alle voorgestelde teksten is gegarandeerd dat de stad en het OCMW van Herentals kunnen  toetreden tot OFP Prolocus zonder overheidsopdracht vermits aan de voorwaarden van een inhouse-opdracht voldaan wordt, namelijk dat het bestuur: 

1) via de algemene vergadering waar ze lid van wordt, toezicht uitoefent op OFP Prolocus zoals op haar eigen diensten

2)  meer dan 80 % van de activiteiten van de OFP Prolocus de uitvoering van taken behelst die hem zijn toegewezen door de controlerende overheden, namelijk het voorzien in aanvullende pensioenen voor lokale en provinciale besturen

3) geen directe participatie van privékapitaal is in de OFP Prolocus

4) OFP Prolocus zelf onderworpen is aan de wetgeving op de overheidsopdrachten.

VVSG garandeert dat OFP Prolocus, in het verlengde van de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen, zwaar zal inzetten op het duurzaam karakter van zijn beleggingen. 

Het grote verschil tussen de groepsverzekering is de uitkering van het gespaarde bedrag, via de groepsverzekering gebeurde dat maandelijks bij pensionering door uitbetaling van de rente (met als nadeel als men snel kwam te overlijden men het hele gespaarde bedrag nooit op deed), via OFP Prolocus gebeurt het in één keer bij pensionering met een kapitaalsuitkering.

Net zoals de groepsverzekering die tot eind 2021 werd aangehouden bij Ethias en Belfius Insurance zijn er geen werknemersbijdragen vereist en wordt er voorzien in een overlijdensdekking en een kapitaalsuitkering.

Gezien de opzeg van de groepsverzekering, de impact op de geldende afspraken binnen het bestuur en de dringendheid van het dossier, stelt de administratie voor om in te stappen in het aanbod van OFP Prolocus. Om dit dossier voor te bereiden is er een overleg geweest met de gemeenten van Neteland op 24 januari 2022 en werd de webinar van VVSG en OFP Prolocus bijgewoond op 23 februari 2022.

Basistoezegging en steprate
Het bestuur kan bij de toetreding tot OFP Prolocus kiezen voor het aanhouden van de bestaande afspraken: namelijk 3 % bijdrage voor al het personeel van de stad, het OCMW (inclusief woonzorgcentrum) of het bestuur kan kiezen om de kloofdichting groter te maken en zo meer voordelen te bieden voor de ruime groep van contractuelen (en zo verder het verschil tussen contractuelen en statutairen verminderen). Dit kan op twee manieren: enerzijds kan de basistoezegging opgetrokken worden (bijvoorbeeld 3 % naar 4 % laten evolueren) en anderzijds kan er voor een zogeheten 'steprate' bijdrage gekozen worden. Daarmee is het mogelijk om op het gedeelte van het loon dat boven het maximumplafond voor de berekening van het wettelijke pensioen uitkomt (momenteel 63.944,74 euro), een hogere toezegging te doen om zo het verschil tussen een statutair pensioen en een wettelijk pensioen verder te verkleinen (de stad Antwerpen heeft bijvoorbeeld een basistoezegging van 3 % en een steprate van 6 %). 

MIP
De aansluiting van Herentals aan het pensioenfonds OFP Prolocus moet gebeuren apart voor de 2  juridische entiteiten, de stad enerzijds en het OCMW anderzijds. Dit betekent dat er ook een aparte jaarlijkse vaste kost wordt aangerekend (1.000 euro/jaar/juridische entiteit). Gezien de dynamiek tussen beide juridische entiteiten is het relevant om hierbij te kiezen voor een MIP (Multi Inrichter Pensioenstelsel). Binnen een MIPS-groep is immers interne mobiliteit mogelijk voor het personeel zonder dat dit gevolgen heeft voor de pensioentoezegging van het personeelslid. Binnen een MIPS-groep wordt wel een onderlinge solidariteit geëist. Of er een MIP wenselijk is binnen Neteland is de vraag die nog moet gesteld worden aan de stuurgroep Neteland. Belangrijk bij een MIP is de onderlinge solidariteit bij niet-betaling. Als één van de entiteiten zijn bijdrage niet betaalt, wordt de andere gevorderd.

Er bestaan drie soorten pensioenplannen (defined benefit of vaste prestaties, cash balance en defined contribution of vaste bijdragen). De voorgestelde formule vanuit OFP Prolucus is een vastebijdragenplan. In dit plan belooft de werkgever een bepaalde bijdrage (een bijdrage uitgedrukt als een percentage van het aan de RSZ onderworpen brutoloon) te betalen zonder vastgesteld rendement. De  behaalde rendementen worden toegekend conform het kaderreglement.

Het bestuur moet de vastgestelde bijdrage minimum betalen en wanneer het wettelijk minimumrendement niet behaald wordt, moet het bestuur bijkomende bijdragen betalen, dat in elk geval voor de aangeslotenen het wettelijk minimum rendement (momenteel 1,75 % voor actieve aangeslotenen, 0 % voor passieve aangeslotenen) behaald worden.

Het bestuur voorziet als bijkomende veiligheid de eerste vijf jaar, bovenop de middelen nodig voor de pensioentoezegging, in een extra prefinanciering van 5 % om zo de kans op het betalen van bijkomende bijdragen te verkleinen. Deze prefinanciering blijft ter beschikking van het bestuur ter financiering van latere bijdragen.

De kosten voor de werking van OFP Prolocus worden voor 2022 forfaitair vastgelegd op 1.000 euro per jaar per werkgever en 10 euro per jaar per aangeslotene. Deze bedragen worden jaarlijks geïndexeerd tot en met 2024. Nadien wordt een meer stabiel systeem van kostenvergoeding uitgebouwd, gebaseerd op de werkelijke kosten enerzijds en het werkelijke aantal aangesloten besturen en medewerkers anderzijds.

De deadline voor intreding in OFP Prolocus is 30 april 2022, gezien de afspraken die er zijn gemaakt met RSZ PPO voor de verwerking van de gegevens van de aangeslotenen. De stad Herentals heeft een uitstel gevraagd en verkregen tot 3 mei 2022 (gemeenteraad Herentals). 

Het voorstel werd voorgelegd aan het overleg- en onderhandelingscomité op 14 maart 2022. Omdat er aanvankelijk geen akkoord was in het Vlaams overlegcomité C1 werd het protocol pas later ondertekend (bijlage). 

De toetreding tot OFP Prolocus en de afvaardiging van bestuurders naar de algemene vergadering wordt beslist in de gemeenteraad/raad maatschappelijk welzijn (hierbij wordt ook kennis genomen van de statuten en SIP). De pensioentoezegging, het kaderreglement en de beslissing over de basistoezegging/steprate moet genomen worden door het schepencollege/het vast bureau.

De gemeenteraad moet een vertegenwoordiger en een plaatsvervangend vertegenwoordiger in de algemene vergadering van OFP Prolocus aanduiden voor de resterende duur van de lokale bestuursperiode 2019-2024.

De gemeenteraad stemt geheim over de voorgedragen afvaardigingen. Er zijn evenveel uitgebrachte stemmen als stemgerechtigden. Het stemresultaat wordt in het besluit opgenomen.

Er zijn voldoende middelen opgenomen in het meerjarenplan. 

Het college van burgemeester en schepenen keurde dit dossier principieel goed op 25 april 2022.