2021_RMW_00068 - Erfpachtverlening Begijnhof 17: buiten toepassing stellen van de bewoningsplicht: goedkeuring

Op maandag 18 oktober 2021 om 18 uur vond de openbare toewijs plaats in de foyer van 't Schaliken in Herentals. Er waren slechts een tiental aanwezige geïnteresseerden waarbij 2 bieders. De hoogst geboden canon lag onder het door de raad van maatschappelijk welzijn vastgestelde jaarlijks minimale bedrag. Na beraadslaging met de adjunct algemeen directeur en de voorzitter van de gemeenteraad heeft de notaris de erfpacht niet toegewezen en wordt de woning Begijnhof 17 in een tweede zitdag op maandag 29 november 2021 om 18 uur in de raadzaal van het administratief centrum terug aangeboden om de erfpacht definitief toe te wijzen.

De (zelf)bewoningsplicht voor de erfpachters de eerste 10 jaar van de erfpachtovereenkomst maakt dat voor een aantal kandidaten de mogelijkheid ontnomen wordt om de erfpacht aan te gaan, bijvoorbeeld:

• een erfpachter van een begijnhofwoning die een 2de woning in erfpacht wenst te nemen om de ouders er te laten wonen
• een kandidaat-erfpachter die de woning nummer 17, waar buiten bewoning ook een handelsactiviteit toegelaten is, in erfpacht wenst te nemen doch er zelf niet komt wonen maar wel een opportuniteit ziet om de ouders of volwassen kinderen er te laten wonen en er zelf een handelsactiviteit uit te baten
• een kandidaat-erfpachter die de woning Begijnhof 17 wenst in erfpacht te nemen om er een handelsactiviteit uit te baten zonder dat er iemand gaat wonen.

Om meer kandidaat-erfpachters de mogelijkheid te bieden de erfpacht aan te gaan van de woning Begijnhof 17 stelt de dienst patrimonium voor om:

• de bewoningsplicht in de erfpachtovereenkomst in het algemeen buiten toepassing te stellen (cfr. artikel 1.1) 
• de (zelf)bewoningsplicht voor de erfpachter de eerste 10 jaar van de erfpachtovereenkomst buiten toepassing te stellen (cfr. artikel 4).

Hiermee wordt bewoning een recht en niet langer een plicht.

Notaris van Schoubroeck wordt op de hoogte gebracht dat de bewoningsplicht buiten toepassing wordt gesteld en dat deze wijziging van de voorwaarden mondeling bekend gemaakt wordt voor de start van de biedingen en schriftelijk bij akte van toewijs. Het buiten toepassing stellen van de bewoningsplicht kan niet meer vooraf aan de tweede zitdag opgenomen worden in de ontwerpakte  daar deze reeds geregistreerd is na de eerste zitdag en aldus niet meer kan gewijzigd worden.

De raad voor maatschappelijk welzijn van 28 oktober 2003 legde de beginselverklaring 'gezamenlijke visie bescherming en bestemming Begijnhof' vast als volgt:
“Er wordt geopteerd voor een eigentijdse, gemengde woonfunctie, wat betekent dat de bewoning wordt gekenmerkt door sociale verscheidenheid gecombineerd met publieke functies."

Er is geopteerd voor het systeem van erfpacht zodat de investeringen van renovatie en onderhoud ten laste vallen van de erfpachter en zodat deze hiervoor ook aanspraak kan maken op een premie en een fiscale aftrek.

Op 5 mei 2020 besliste de raad voor maatschappelijk welzijn om de begijnhofwoning Begijnhof 17 openbaar in erfpacht te geven volgens de erfpachtmodaliteiten:

• bewoning als hoofdverblijfplaats en een bewoningsplicht van 10 jaar
• openbare bekendmaking en gunning aan de hoogste bieder
• zonder instapvergoeding, met jaarlijks geïndexeerde canon en een waarborg ten bedrage van 6 maanden canon
• voor de duur van 50 jaar of tot zolang de oorspronkelijke erfpachter het pand bewoont
• de achterliggende tuin wordt niet in erfpacht maar in gebruik gegeven
• een hypotheek toe te staan op de erfpacht
• renovatie- en onderhoudswerken ten laste van de erfpachter, te realiseren binnen een vastgestelde periode, gebaseerd op de inspectieverslagen van monumentenwacht, rekening houdend met de plannen en bijhorende gegevens van de woning beschreven in het goedgekeurd beheersplan van 20 december 2017 onder toezicht van onroerend erfgoed
• afwijking toestaan van de clausule dat de woning enkel voor bewoning kan dienen, andere functies worden ook toegelaten. Er wordt een fiche toegevoegd aan de erfpachtverlening met de mogelijkheden zodat de toekomstige erfpachter weet wat vergunbaar is en wat niet.

Volgende functies worden aanzien als aanvaardbaar:

• Horeca
• Kunstgalerie
• Tentoonstellingsruimte
• Dienstenfunctie - niet autogericht, bv. fotograaf
• Creatieve sector, bv. schilder, beeldhouwer... eventueel in combinatie met een winkeltje
• Kleinschalige winkel
• Ambachtelijk, bv. kantklossen, atelier ... eventueel in combinatie met workshops.

Dit is in uitvoering van het bestuursakkoord 2019-2024 waarin opgenomen is om in het begijnhof de mogelijkheid tot horecagelegenheid te voorzien en een dynamische beleving te creëren.

De functies mogen geen buitensporige hinder met zich meebrengen en mogen niet autogericht zijn.

De raad voor maatschappelijk welzijn keurde de ontwerpakte goed.

In de bijzondere erfpachtvoorwaarden van de ontwerpakte is opgenomen:

• in artikel 1.1): 'De erfpachter mag het in erfpacht gegeven goed uitsluitend bestemmen voor bewoning ..., en de woning bestemd is als hoofdverblijfplaats van de erfpachter.'
• in artikel 4 - Woonverplichting: 'De erfpachter is verplicht om 10 jaar na de eerste dag van effectieve bewoning het pand zelf te bewonen als hoofdverblijfplaats en aldaar inschrijving te houden in de bevolkingsregisters.'

De zelfbewoningsplicht is opgenomen om te vermijden dat de begijnhofwoningen in handen zouden komen van investeerders, die de erfpacht aangaan om te verhuren, of speculanten.